Duitse politie wijst zeven Oekraïners aan als verdachten van Nord Stream-sabotage

De Duitse federale politie heeft na jaren van onderzoek zeven Oekraïense mannen geïdentificeerd die worden gezien als de uitvoerders van de explosies die in september 2022 de Nord Stream-gaspijpleidingen beschadigden. Daarmee lijkt het strafrechtelijke onderzoek een belangrijke fase te hebben bereikt, al blijven veel vragen onbeantwoord over de opdrachtgevers van de aanval.

De verdachten zouden allen deel hebben uitgemaakt van de bemanning van het zeiljacht Andromeda. Dat schip werd in de zomer van 2022 gehuurd in de Duitse stad Rostock, zogenaamd voor een recreatieve zeiltocht. Onderzoek wees echter uit dat het vaartuig later werd gebruikt als uitvalsbasis voor de geheime operatie op de Oostzee. Uit forensische sporen, waaronder explosievenresten op het dek, konden Duitse onderzoekers destijds al een direct verband leggen tussen het jacht en de sabotage.

Volgens de laatste informatie gaat het om een zorgvuldig samengesteld team, met daarin onder meer duikers, technici en een logistiek coördinator. Eén van de zeven geïdentificeerde verdachten is inmiddels gesneuveld tijdens de oorlog in Oekraïne. Tegen de overigen zijn Europese arrestatiebevelen uitgevaardigd.

De meest prominente verdachte is Serhii K., die wordt omschreven als de coördinator van de operatie. Hij werd vorige week in Italië opgepakt nadat hij daar met zijn gezin verbleef. Bij een grenscontrole sloeg het internationale opsporingssysteem aan, waarna de Italiaanse politie hem arresteerde. Duitsland heeft inmiddels om uitlevering verzocht, zodat hij in Karlsruhe kan worden berecht.

De zaak ligt buitengewoon gevoelig. De explosies veroorzaakten niet alleen miljarden euro’s aan schade, maar ook grote geopolitieke spanningen. De Nord Stream-leidingen vormden jarenlang een cruciale energielijn tussen Rusland en Europa. Door de sabotage werd de kwetsbaarheid van de Europese energievoorziening pijnlijk duidelijk, juist in een periode waarin de afhankelijkheid van Russisch gas al ter discussie stond.

Hoewel Duitse aanklagers geen directe aanwijzingen hebben dat de Oekraïense regering zelf opdracht gaf, is de verdenking van een verband met Oekraïense militaire structuren niet verdwenen. President Volodymyr Zelensky heeft herhaaldelijk benadrukt dat Kiev niets met de sabotage te maken had en spreekt van “Russische manipulatie” om verdeeldheid in het Westen te zaaien.

In Berlijn benadrukken regeringskringen dat het strafrechtelijk onderzoek losstaat van diplomatieke verhoudingen met Oekraïne. Tegelijkertijd wordt erkend dat de kwestie een schaduw werpt op de onderlinge samenwerking. Oppositiepartijen in de Bondsdag eisen volledige openheid en vrezen dat politieke belangen de waarheidsvinding in de weg zouden kunnen staan.

De Duitse justitie werkt samen met andere Europese landen om de verdachten op te sporen en voor de rechter te brengen. Er wordt nog onderzocht wie de financiering van de operatie heeft verzorgd en welke netwerken betrokken waren bij de logistiek en documentvervalsing. Daarbij wordt gekeken naar zowel particuliere financiers als mogelijke staatsstructuren.

De komende maanden zal duidelijk worden of de zes nog voortvluchtige verdachten kunnen worden gearresteerd en of er voldoende bewijs is om een proces in Duitsland te starten. Wat wel vaststaat: de sabotage van Nord Stream geldt als een van de meest ingrijpende aanslagen op Europese energie-infrastructuur van de afgelopen decennia.