Minister Kasja Ollongren van Binnenlandse Zaken neemt een ingrijpen besluit, zij heeft besloten de procedure van de uitgebrachte poststemmen volledig om te gooien, waardoor stemmen die eerder afgekeurd werden nu toch mee bleken te tellen. Het ingrijpen is een gevolg op fouten die werden gemaakt, met name bij 70-plussers, bij het uitbrengen van hun poststem. Zo’n 8 tot 10% bleek toen ongeldig te zijn verklaard.
Het aandeel ouderen dat deze verkiezingen een stem uitbrengt per post is behoorlijk, het zijn er naar schatting 800.000. Al sinds afgelopen weekeinde zijn gemeenten er mee bezig om de ingestuurde poststemmen te openen. Dat blijkt toch niet zo soepel te gaan als gehoopt. Bij normale verkiezingen is ongeveer 0,3 procent van de stemmen ongeldig, bij deze groep stemmers ligt het aantal vele malen hoger.
In een brief aan de Tweede Kamer laat Ollongren weten dat de stembureauleden nu toch de enveloppen mogen openen waarbij mogelijk het ingevulde stembiljet én de stempas van een kiezer zitten. Dit was eerder nog taboe omdat daarmee het stemgeheim geschonden zou worden. Veel ouderen stopten zowel hun stempas als stembiljet in dezelfde envelop, waardoor die stemmen ongeldig werden verklaard.
Ouderen ontvingen twee enveloppen thuis: een stemenvelop en een retourenvelop. Dit heeft blijkbaar voor veel verwarring gezorgd. Het is namelijk de bedoeling dat kiezers hun ingevulde stembiljet in de stemenvelop stopten, waarna ze die envelop sámen met hun stempas in de retourenvelop zouden stoppen. Dit is in veel gevallen niet gebeurd: een aanzienlijk deel heeft de stempas óók in de stemenvelop gedaan.
De Kiesraad benadrukt dat er niet ‘lichtvaardig’ mag worden omgegaan met het openen van de stemenvelop. ,,De envelop beschermt namelijk het stemgeheim van de briefstemmer’’, meldt de Kiesraad. ,,Echter zou het terzijde leggen van de briefstem de briefstemmer evenzeer benadelen. De stem gaat dan namelijk verloren.’’
Vorige week bleek al dat 2,5 procent van de poststemmen ongeldig zijn, dat aantal liep gestaag op. Toen betrof het ongeadresseerde stemenveloppen die PostNL uit brievenbussen wist te vissen. Het betrof dus géén retourenveloppen, waarop het adres van de gemeente staat. Om die reden zou zo’n 10.000 van de tot dan toe 400.000 verstuurde poststemmen al zijn afgekeurd.
Bij het veranderen van de procedure ontstond op Twitter een stormvloed aan reacties, men spreekt van chaos. Velen maken zich zorgen over het feit dat de spelregels voor het tellen zonder Kamerdebat wordt aangepast.
Bron: AD | Beeld: Unsplash, Wikimedia Commons
